Solidarni z Ukrainą. Specustawa pomoże z pracą i nie tylko
Ustawa o pomocy dla osób szukających w Polsce schronienia przed wojną w Ukrainie została 12 marca 2022 roku opublikowana w Dzienniku Ustaw. Przepisy już obowiązują, z mocą wsteczną od 24 lutego br. Specustawa reguluje m.in. pobyt oraz dostęp do pracy i świadczeń dla dorosłych obywateli ukraińskich i ich dzieci.
Wszyscy obywatele Ukrainy, którzy legalnie przekroczyli granicę ukraińsko-polską po wybuchu wojny, zostali zarejestrowani przez Straż Graniczną i zadeklarowali zamiar pozostania na terytorium Polski, będą tu mogli legalnie przebywać przez 18 miesięcy. Okres ten może zostać przedłużony o kolejne 18 miesięcy – łącznie do 3 lat.
Ważne! Ukrainki i Ukraińcy zyskują uprawnienia dotyczące pobytu, pracy, edukacji i świadczeń społecznych automatycznie, bez składania wniosków. Zostaną im także nadane numery PESEL, wystarczy złożyć wniosek (osobiście) w urzędzie gminy. Za dziecko wniosek składa jego rodzic, opiekun tymczasowy lub osoba sprawująca faktyczną pieczę.
PESEL ułatwi leczenie i umożliwi dostęp do dokumentacji medycznej na platformie e-zdrowie. Dzięki PESEL-owi Ukraińcy zyskają dostęp do profilu zaufanego, będą mogli założyć firmę czy korzystać z usług publicznych.
Niezarejestrowani przez Straż Graniczną muszą złożyć wniosek o rejestrację w urzędzie gminy nie później niż 60 dni od wjazdu do Polski.
Wizy Ukraińców, którzy na ich podstawie przyjechali do Polski przed 24 lutego br., zostaną przedłużone do 31 grudnia 2022 roku.
Praca
Dzięki ustawie Ukraińcy w Polsce będą mogli podejmować pracę na takich samych zasadach jak Polacy, a także rejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotni i otrzymywać z tego tytułu zasiłek. Mogą również korzystać z poradnictwa zawodowego i szkoleń.
Ważne! Ustawa nakłada na pracodawcę jeden tylko obowiązek – w ciągu siedmiu dni ma powiadomić za pośrednictwem serwisu praca.gov.pl lokalny urząd pracy o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.
Wsparcie od LMC Polska
Dokładamy swoją cegiełkę do pomocy w zatrudnieniu i oferowaniu pracy uciekającym z Ukrainy. Stworzyliśmy możliwość zaznaczania stanowisk w systemie rekrutacyjnym Teamio, które są również skierowane do osób niemówiących po polsku. Takie ogłoszenia można łatwo filtrować w aplikacji Praca za Rogiem.
Chcesz zaoferować pracę osobom z Ukrainy, które uciekły z powodu wojny?
Ważne! Teraz przyjechały do Polski głównie kobiety z dziećmi oraz osoby starsze. Jednocześnie, często mają różnorodne wykształcenie i bogate doświadczenie zawodowe. Nie są to więc tylko chętni do pracy na najniższych stanowiskach.
Najmłodsi, jak i starsi, potrzebują opieki w nowym środowisku, dlatego warto rozważyć oferowanie pracy w niepełnym wymiarze godzin.
W ofercie pracy nie zamieszczaj długiej listy wymagań. Najlepiej sprawdzą się: krótki i jasny opis z zakresem obowiązków oraz niezbędne wymagania.
Świadczenia i zasiłki
Obywatele Ukrainy zostaną włączeni na zasadach ogólnych do systemu ochrony zdrowia – będą mogli bezpłatnie korzystać z opieki lekarskiej, z wyjątkiem leczenia uzdrowiskowego.
Ukraińcy mogą ubiegać się o świadczenia społeczne, które przysługują w Polsce. Są to: Rodzina 500+ (comiesięczny dodatek na dziecko), Dobry Start+ (jednorazowa wypłata 300 zł na osobę na utrzymanie), Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (specjalne świadczenie na drugie i kolejne dziecko).
Ważne! Wniosek o przyznanie świadczeń trzeba złożyć w gminnym ośrodku pomocy społecznej w ciągu sześciu miesięcy od wjazdu do Polski. Przy ustalaniu wysokości świadczeń i zasiłków nie będą brani pod uwagę członkowie rodziny, którzy nie przebywają w Polsce. Kiedy 500+ i RKO przysługują obywatelom Ukrainy – sprawdź informację po ukraińsku tutaj.
Osoby z niepełnosprawnością są uprawnione do pomocy z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Nauka i studia
Specustawa zakłada, że Polska zapewni ukraińskim dzieciom opiekę w żłobkach i przedszkolach oraz umożliwi kontynuację nauki w szkołach podstawowych i średnich. Dzieci i młodzież z Ukrainy korzystają z nauki i opieki na takich samych warunkach jak dzieci i młodzież z Polski. Rodzic/opiekun prawny musi tylko zgłosić je do najbliższej placówki i wypełnić dokumenty.
Studenci z Ukrainy mogą studiować za darmo, będą im przysługiwały stypendia socjalne i naukowe. Będą ułatwienia w uznaniu egzaminów, zaliczeń i praktyk zawodowych, nawet jeśli studenci nie mają poświadczających to dokumentów. Uznane zostaną również uprawnienia nauczycieli akademickich.
Wniosek o status uchodźcy
Obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli granicę Polski bez dokumentów, na podstawie ważnego 15 dni zezwolenia Komendanta Głównego Straży Granicznej, muszą złożyć wnioski uchodźcze. Co ważne, Ukrainiec, któremu został przyznany status uchodźcy, może także wykonywać pracę bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na pracę, tak jak obywatel Polski. Pracodawca ma jednak obowiązek zweryfikowania dokumentów potwierdzających status cudzoziemca.
Gdzie szukać wiarygodnych informacji?
Polecamy uzupełniany i aktualizowany poradnik „Kompendium: pomoc dla Ukrainy” opracowany w kilku wersjach językowych przez Kamila Porembińskiego.
Poradnik dla uchodźczyń „Jak odnaleźć się w Polsce” przygotowała redakcja „Gazety Wyborczej”. Są w nim: telefony, adresy, kontakty do pomocy psychologicznej, prawnej, językowej, informacje dotyczące zakwaterowania i szukania mieszkania, pracy, szkoły, wymaganych dokumentów, w tym statusu uchodźcy i wszelkiej innej pomocy.